Artykuły » Czajka
Eko i My 4-1996
Czajka zwyczajna
Jednym z pierwszych zwiastunów nadchodzącej wiosny i odradzającej się przyrody jest czajka - ptak średniej wielkości (około 30cm) ubarwiony czarno - biało z piórami o zielonkawobrązowym połysku i z dużym czubkiem na głowie. Skrzydła ma szerokie i zaokrąglone co szczególnie widoczne jest w locie, który wyróżnia ją spośród innych ptaków. Potrafi wykonywać w powietrzu skomplikowane akrobacje z nagłymi zwrotami i obrotami, odzywając się przy tym charakterystycznym płaczliwym głosem.
Pod koniec lutego na łąkach i polach w pobliżu wody pojawiają się pierwsze osobniki, które po spędzeniu zimy nad Morzem Śródziemnym przylatują na północ, aby odchować młode. Coraz częściej zdarza się jednak, że powracające ptaki muszą szukać nowych miejsc lęgowych, gdyż stare tereny zostały zurbanizowane. Wiele czajek przystosowuje się do nowych warunków, zakładając gniazda na polach, pomiędzy ruchliwymi drogami. Dzięki temu liczebność ich nie spada a wręcz przeciwnie - pojawia się w nowych miejscach. w ten sposób jednak zbliżają się do niewidocznej granicy, której przekroczenie może wymazać je z naszego krajobrazu. Nie oszukujmy się czajka nie jest gołębiem, który zakłada gniazdo na parapecie domu. Potrzebuje spokoju i przestrzeni, a o to - jak wiemy - jest coraz trudniej. Ptaki często niepokojone nie są w stanie wyprowadzić młodych, gdyż jaja zostają wychłodzone.
Gniazda w postaci płytkich dołków, wysłanych niewielką ilością suchych traw, zakładają juz pod koniec marca. W niesprzyjających warunkach pogodowych potrafią siedzieć na gnieździe tak wytrwale, że zdarzają się przypadki zasypania czajki przez pruszący śnieg. Nie szkodzi to ani im, ani wysiadywanym jajom.
Największe nasilenie lęgów przypada na pierwszą połowę kwietnia. W gnieździe pojawiaja się cztery gruszkowate jaja o czarnych, gęstych plamkach na oliwkowym tle. Dzięki takiemu ubarwieniu są bardzo trudne do dostrzeżenia wśród jednolitej połaci łąk lub pola. Wykorzystują to czajki opuszczając gniazdo w momencie zblizania się niebezpieczeństwa. Zrywaja się do lotu i z głośnym krzykiem krążą nad głowa intruza. Najczęściej lęgna się w luźnej koloni - zwiększa to ich bezpieczeństwo. Gniazda odległe są od siebie o około 50cm.
Czjki składają jaja w odstępach jedno lub dwudniowych. Wysiadywanie rozpoczynają od złożenia ostatniego z nich. Młode przychodzą na świat po około 25-26 dniach. Pisklęta są zagniazdownikami właściwymi, wykluwają się pokryte gęstym, szarym puchem w żółte plamki. Po kilku godzinach samodzielnie pobierają pokarm a w razie niebezpieczeństwa kucają w gęstej trawie będąc w ten sposób niewidocznymi dla domiemanego wroga.
Cieszyć powinno to, że ten piękny ptak potrafi przystosowywać się do nowych warunków życia. Z niepokojem jednak powinniśmy spojrzeć w przyszłość, gdyż przyroda rządzi się swoimi prawami które bardzo łatwo zniszczyć. Kara za to może być okrutna. Czajki - jak i inne podobne ptaki - w naturalny sposób oczyszczają pola i łąki z drobnych szkodników. Gdy ich zabraknie, w najlepszym przypadku może dojść do obniżenia wielkości plonów. A w najgorszym...
Jerzy Koniuszy