Artykuły » Zaskroniec, Sójka
Eko i My 03-1997 » Zaskroniec zwyczajny
ZASKRONIEC ZWYCZAJNY (Natrix natrix)
Jest doskonałym pływakiem i nurkiem. Kiedy płynie z lekko uniesioną głową nad lustrem wody, wzbudza zachwyt, zdziwienie a nawet strach. Widok to naprawdę niecodzienny, jednak dla tych wszystkich, którzy znają jego obyczaje jest całkowicie normalny. Zaskroniec jest jednym z najczęściej występujących węży w naszym kraju. Dorasta do długości 1 m, lecz spotykano także osobniki długości 1,5m. Jego nazwa pochodzi od dwóch żółtych plam skroniowych po obu stronach głowy. Z tymi plamami nie sposób pomylić go z jakimkolwiek innym wężem czy żmiją.
Ciało zaskrońca po stronie grzbietowej pokryte jest drobnymi szro - zielonymi łuskami, od spodu zaś szerokimi biało - czarnymi tarczkami. Ze względu na swój tryb życia nazywany jest także wężem wodnym. Występuje w pobliżu stawów, małych zbiorników, mokradeł na łąkach lub w wilgotnych lasach. Najczęściej można sapotkać go tam, gdzie występują płazy np: żaby, ropuchy, kumaki, które są jego podstawowym pokarmem. W czasie polowania, gdy pełza wśród przybrzeżnej roślinności, potrafi błyskawicznie zaatakować ofiarę wbijając w jej ciało liczne ostgre zęby. Zdobyczy nie zabija tak, jak inne węże, splotami ciała, lecz pożera ją żywcem.
Jako wąż niejadowity może wydawać się bezbronny, jednak schwytany broni się wystrzeliwując na napastnika cuchnącą ciecz ze specjalnych gruczołów, znajdujących się w tylnej części ciała. Największymi jego wrogami, poza ludźmi, są: czaple, bociany i jeże.
Zaskrońca, tak jak każdego gada, łatwo spotkać wygrzewającego się w słońcu na nagrzanym kamieniu, konarze drzewa lub roślinach wodnych. W końcu marca lub na początku kwietnia, kiedy ziemia zostanie już trochę rozgrzana, opuszcza swoje zimowe kryjówki. Wypełza wtedy ze starych piwnic, spod korzeni drzew i innych zakamarków. Po niedługim czasie przystępuje do godów. W tym okresie, w suchych i nasłonecznionych miejscach można spotkać kłębowiska węży, składające się nawet z kilkunastu sztuk. W lipcu lub sierpniu samica składa od 15 do 40 białych jaj pokrytych cieniutką osłonką, które posklejane ze sobą tworzą różnego rodzaju skupienia. Co ciekawe, jaja składane są w takie miejsca, gdzie temperatura wynosi około 26-30 stopni Celsjusza. Mogą to być sterty wiórów, liści, kompostu lub nawozu, które tworzą naturalny inkubator. Młode zaskrońce (długości 15-20 cm) wylęgają się po około 7-9 tygodniach. W tym czasie odżywiają się drobnymi owadami i bezkręgowcami.
Pomimo tego, że jest to gad niegroźny dla człowieka, przez wielu ludzi uważany jest za szkodnika i zwierzę niebezpieczne (najczęściej mylony jest ze żmiją zygzakowatą). Nadal jednak, mimo wielu apeli, duża ich ilość ginie okrutnie mordowana.
Jerzy Koniuszy